Badania historyczne i konserwatorskie zespołu obrazów ołtarzowych i fundacyjnych (XVII-XIX w.) z kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie

Kościół św. Anny jest jedną z nielicznych warszawskich świątyń z zachowanym kompletem obrazów ołtarzowych z XVII-XIX w., co pozwala na prześledzenie ewolucji jego wystroju, w powiązaniu ze zmianami w dewocji (bractwa religijne, kult poszczególnych świętych) zarówno w ramach zakonu Bernardynów jak i w kontekście religijności społeczeństwa Warszawy. Obrazy stanowią reprezentatywny materiał dla badań nad słabo do tej pory rozpoznanym malarstwem nowożytnym Warszawy oraz dla prześledzenia zmian tak w stylistyce, jak i technikach malarskich oraz restauratorskich na przestrzeni trzech stuleci od XVII do XX wieku. Badaniom nad technologią, stylistyką oraz ikonografią obrazów towarzyszyć będzie możliwie szeroko zakrojona kwerenda archiwalna.

W ramach projektu zostaną wykonane także prace konserwatorskie przy wybranych obrazach z ołtarzy bocznych oraz ołtarza św. Władysława – patrona Warszawy. Poza kompleksowym opracowaniem technologicznym i historycznym obiektów, ich celem będzie rozpoznanie metodologii zastosowanych historycznych technik konserwatorskich.

Podjęte prace badawcze pozwolą na poszerzenie wiedzy z zakresu historii sztuki oraz historycznych technik konserwatorskich stosowanych w XVIII i XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki obrazów ołtarzowych. Pozwoli to na kompleksowe opracowanie  danych dotyczących tego interesującego zbioru ruchomaliów.

Przeprowadzone prace konserwatorskie, poza przywróceniem obrazom ich oryginalnych walorów artystycznych, posłużą także do rozpoznania i opracowania zastosowanej historycznej metodologii strukturalnego wzmacniania obrazów wielkoformatowych  z użyciem techniki marouflage. Adaptacja podłoży sztywnych, w postaci paneli drewnianych i kompozytowych, stanowi niezmiernie interesujący obszar poszukiwań w zakresie płaszczyznowej stabilizacji obrazów. Zakładany projekt badawczy koncentrować się będzie nie tylko na aspektach materiałowych ale także uwzględni ewolucję metodyki konserwatorskiej i jej zastosowania praktyczne w malarstwie sztalugowym.

Projekt będzie stanowił platformę dla współpracy i interdyscyplinarnych badań kadry dydaktycznej ASP: artystów konserwatorów dzieł sztuki  oraz historyków sztuki a także pracowników Instytutu Sztuki PAN, gdzie prowadzone są badania i dokumentacja zabytków w ramach Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce. W ramach zakładanego projektu badawczego planowana jest współpraca z Wydziałem Zarządzania Kulturą Wizualną ASP w Warszawie, Instytutem Sztuki PAN w Warszawie, Laboratorium Badawczym WKiRDS, Międzyuczelnianym Instytutem Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki  oraz kościołem akademickim św. Anny w Warszawie.

Kierownik zespołu badawczego: prof. ASP dr hab. Anna Dorota Potocka
Pracownia Konserwacji i Restauracji Malarstwa na Podłożach Ruchomych, WKiRDS ASP w Warszawie