Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie. Historia, Konserwacja, Archeologia…

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zapraszają na konferencję naukową pt.: „Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie. Historia, Konserwacja, Archeologia…”, która odbędzie się w Warszawie w dniach 27-28 maja 2025 r.

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zapraszają na konferencję naukową pt.: „Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie. Historia, Konserwacja, Archeologia…”, która odbędzie się w Warszawie w dniach 27-28 maja 2025 r.

Konferencja odbywa się z okazji 10. rocznicy podjęcia przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego prac na cmentarzu i ma na celu zaprezentowanie zachodzących na nim przemian.

[link do rejestracji] https://rejestracja10latcmz.webankieta.pl/

Zgłoszenia do udziału będą przyjmowane do 15 maja 2025 r. za pomocą formularza.

O przyjęciu zgłoszenia uczestnicy zostaną poinformowani mailowo.

Informacje dodatkowe

Udział w konferencji jest bezpłatny.

Konferencja będzie także transmitowana on-line.

27 maja 2025 r. (wtorek)

Sala Kolumnowa Wydziału Historii UW (Krakowskie Przedmieście 26/28, Kampus Główny)

9.00-9.15 Uroczyste otwarcie

9.15-10.00 wystąpienie inauguracyjne

1. dr Michał Laszczkowski (Fundacja Dziedzictwa Kulturowego), Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie – nadzwyczajne instrumenty dla ratowania nadzwyczajnego zabytku
2. Aleksander Schwarz (Komisja Rabiniczna ds. Cmentarzy), Praktyczny wymiar prawa żydowskiego (Halacha) w prowadzeniu badań i prac konserwatorskich na cmentarzach żydowskich.
3. Marcin Dawidowicz (Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków), Cmentarz przy ul. Okopowej na tle ochrony dziedzictwa żydowskiego w Warszawie

10.00-10.15 przerwa kawowa

10.15-12.00 Panel I: Historia i historia sztuki

1. dr Aldona Tołysz (Mazowiecki Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków), Cmentarz żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie – zakres prawny ochrony i jego konsekwencje.
2. dr Eleonora Bergman (Żydowski Instytut Historyczny), Zmiany granic cmentarza na przestrzeni dwustu lat jego istnienia.
3. Krzysztof Bielawski (Wydział Historii UW, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego), Próby likwidacji cmentarza żydowskiego w Warszawie w latach PRL.
4. Monika Krajewska (Centrum Kultury Jidysz), Zwierzęta mityczne na macewach i nie tylko.
5. Witold Wrzosiński (Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie) Upamiętnienia zmarłych na cmentarzu przy ul. Okopowej w świetle żydowskich tradycji sepulkralnych od starożytności do dziś.
6. dr Agnieszka Kasprzak (Stowarzyszenie Historyków Sztuki), Nagrobki modernistyczne na cmentarzu żydowskim w Warszawie.
7. dr Michał Laszczkowski (Fundacja Dziedzictwa Kulturowego), Twórcy nagrobków na cmentarzu żydowskim w Warszawie. Komunikat ze stanu badań.
8. Remigiusz Sosnowski, Fundacja Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich, Przełom w funkcjonowaniu cmentarza: pełna baza danych spisanych w latach 2006-2010 z istniejących nagrobków

12.00-12.30 przerwa kawowa

12.30-14.30 Panel II Konserwacja i przyroda

1. Magdalena Olszowska (Konserwatorka dzieł sztuki firma Portofino), Kwatera 20 – pierwsza rodzinna kwatera na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie jako wyzwanie konserwatorskie.
2. Damian Pisarski (Konserwator dzieł sztuki, firma Font-Art), Relikty najstarszej części cmentarza przy ul. Okopowej w Warszawie i próba ich przywrócenia.
3. dr Andrzej Kazberuk (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie) Współpraca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie z Fundacją Dziedzictwa Kulturowego na Cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.
4. Witold Wrzosiński (Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie), Renowacje, badania i inwestycje prowadzone na cmentarzu przy ul. Okopowej przez warszawską społeczność żydowską.
5. Karol Dzik, Krzysztof Matuszewski (Archiworks), Nowe upamiętnienia na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie.
6. dr hab. Marta Szulkin (Laboratorium Biologii Antropocenu, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski) Badania ornitologiczne na Cmentarzu Żydowskim: wrota do życia w mieście – komunikat.
7. Maciej Walczak (Proscape Architektura Krajobrazu) Zieleń na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Warszawie i związane z nią wyzwania.
8. Anna Grudzińska (Zastępca Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków), Zieleń na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej, jako wyzwanie konserwatorskie.

14.30-15.30 przerwa obiadowa

15.30-17.30 Panel III Archeologia

1. dr Szymon Lenarczyk (Wykop na poziomie), Badania archeologiczne cmentarzy żydowskich – potencjał badawczy, możliwości, trudności, zakazy.
2. Magdalena Sugalska (badaczka niezależna) Pięć lat badań archeologicznych na cmentarzu żydowskim w Warszawie (Okopowa 49/51)
3. Marcin Wagner (Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego) Żywe kwiaty w kiosku”, czyli o badaniach szkółki ogrodniczej na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej 49/51
4. Marcin Wagner (Wydział Archeologii |Uniwersytetu Warszawskiego) Kacper Konofał, Maciej Krajewski, Alyessandra Orsatti, Danylo Zviahintsev (Wydział Archeologii Uniwersytet Warszawski, Firma Archeologiczna „Wykop na poziomie”) Historia cmentarza żydowskiego w Warszawie pisana zabytkami zidentyfikowanymi w trakcie badań archeologicznych
5. Zofia Kowarska (Wykop na Poziomie i Archeolożka Zosia – Archeologia i Edukacja) Odkrywanie przeszłości. Edukacja i popularyzacja archeologii przez pryzmat badań na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej.
6. Bogna Radzimińska (Mazowiecki Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków) Archeologia cmentarzy żydowskich jako wyzwanie dla urzędu konserwatorskiego.

28 maja 2025 r.  (środa)

Godz. 10.00-14.00 zwiedzanie cmentarza w podgrupach (ul. Okopowa 49/51, Warszawa)